Jak pokazują raporty – liczba dłużników w Polsce rośnie z roku na rok. Dla wielu takich osób spokojny sen wydaje się nieosiągalnym marzeniem. Niewywiązywanie się z finansowych zobowiązań pociąga bowiem za sobą wiele nieprzyjemnych skutków. Rozwiązaniem trudnej sytuacji może się okazać upadłość konsumencka, o której opowiemy szerzej w poniższym artykule.
Czym jest upadłość konsumencka?
Na wstępie warto przybliżyć, czym w zasadzie jest upadłość konsumencka. Mówiąc najprościej: jest to postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W toku postępowania upadłościowego dochodzi przede wszystkim do ustalenia planu spłaty wierzycieli, co pozwoli dłużnikowi wywiązać się ze zobowiązań. Dłużnik spłaca zadłużenie w miarę swoich możliwości i według ustalonego planu, natomiast zobowiązania zostają umorzone. Wszelkie związane z tym kwestie regulują zapisy w Ustawie prawo upadłościowe. Można zatem powiedzieć, że upadłość konsumencka najczęściej jest jedynym sposobem pozbycia się długów, kiedy osoba zadłużona nie radzi sobie samodzielnie z wykonywaniem wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Postępowanie upadłościowe prowadzone jest zaś przed sądem.
Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
Podstawowym warunkiem, według którego można ogłosić bankructwo osoby fizycznej (upadłość konsumencka), jest nieprowadzenie działalności gospodarczej. Każda osoba fizyczna, która jej nie prowadzi, może wnioskować o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej.
Istotny jest tutaj moment złożenia wniosku – w chwili jego składania dłużnik nie może prowadzić firmy. Nie ma natomiast żadnych wymogów, dotyczących prowadzenia jej w przeszłości. Dłużnik, który jeszcze do niedawna miał firmę, natomiast w momencie składania wniosku już jej nie prowadzi, może bez problemu taki wniosek złożyć. Warto mieć jednak na uwadze, że nieco trudniejsze może być wówczas umorzenie długów, powstałych z tytułu prowadzenia owej działalności.
W postępowaniu upadłościowym co do zasady chodzi o umorzenie długów osoby fizycznej. Upadłości konsumenckiej nie mogą natomiast ogłosić osoby prawne.
O przeprowadzenie postępowania upadłościowego może wnioskować także rolnik, o ile nie prowadzi działalności gospodarczej.
W razie wątpliwości, które niekiedy pojawiają się w różnych tego typu sprawach, konieczna jest dokładna analiza przeprowadzana przez uprawnione do tego organy.
Kiedy można ogłosić upadłość konsumencką?
Przede wszystkim wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć sam dłużnik. Powinno to nastąpić wtedy, gdy staje się niewypłacalny. Oznacza to, że nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań finansowych, których termin płatności upłynął.
Z całą pewnością nie należy zwlekać i bagatelizować problemu. Im szybciej rozpocznie się cała procedura – tym lepiej dla zadłużonej osoby. Wniosek na formularzu urzędowym rozpatruje Sąd Rejonowy (Wydział Gospodarczy ds. Upadłościowych i Naprawczych) w miejscu zamieszkania dłużnika. Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wymaga uiszczenia opłaty w wysokości 30 złotych.
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej i co dalej? Postępowanie upadłościowe
Co dzieje się po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej? Przede wszystkim zostają wstrzymane wszelkie postępowania sądowe i egzekucyjne wobec dłużnika. Sprawą nie mogą się już zatem zajmować windykatorzy i sami wierzyciele. Pieczę nad nią przejmuje natomiast syndyk – przede wszystkim w zakresie w zakresie spieniężenia majątku osoby upadłej. Podczas postępowania upadłościowego sąd dokonuje bowiem weryfikacji majątku dłużnika, a więc nie ma on całkowitego dostępu do swoich pieniędzy i do składowych owego majątku. W razie potrzeby może dojść na przykład do sprzedaży mieszkania czy domu.
Nie ma jednak możliwości, by dłużnik znalazł się bez dachu nad głową. W takiej sytuacji otrzyma on środki na zapewnienie sobie nowego lokum – ich wysokość może wynosić równowartość najmu trwającego 12-24 miesięcy. W toku postępowania zostają umorzone długi, natomiast osoba upadła musi wywiązać się z ustalonego planu spłaty wierzycieli.
W tym czasie nie można oczywiście podejmować jakichkolwiek działań, które mogłyby pogorszyć sytuację dłużnika. Na koniec sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań.
Jak długo trwa cały proces?
Nie ma nic dziwnego w tym, że dłużnik chciałby jak najszybciej się oddłużyć. Nasuwa się zatem pytanie: jak długo może potrwać taki proces? Jeśli chodzi o wspomniany plan spłaty wierzycieli, to najczęściej ustala się go na okres do 3 lat. Bywają jednak wyjątkowe sytuacje, kiedy okres ten jest dłuższy – na przykład do 7 lat. Samo wywiązanie się ze wszystkich zobowiązań może zatem potrwać do kilku lat. Należy jednak przyjąć, że w myśl przepisów są to maksymalnie 3 lata. Natomiast czas trwania samego postępowania upadłościowego uzależniony jest między innymi od stopnia skomplikowania sprawy. W większości przypadków udaje się zamknąć postępowanie w ciągu czterech do sześciu miesięcy.
Upadłość konsumencka to często jedyna droga do odzyskania spokojnego życia, które zostało zachwiane przez piętrzące się niespłacone zobowiązania. Niemniej – decydując się na złożenie wniosku – trzeba pamiętać również o tym, że niektóre ze zobowiązań w ogóle nie podlegają umorzeniu. Są to na przykład zobowiązania alimentacyjne.